Hald løfta dykkar, kjære politikarar. Det er oss alle det gjeld

Dersom kommunestyret kuttar i tilbod som allereie er marginale den dag i dag, vil dette føra til enorme konsekvensar for svært mange innbyggjarar.

«Et mer demensvennlig samfunn er avgjørende for mange og bra for alle. Personer med demens blir mer selvhjulpne og kan leve aktive liv lengst mulig. Ved å bli møtt med respekt og forståelse, vil personer med demens og deres pårørende oppleve trygghet, frihet og verdighet». (om demensvenleg samfunn frå Nasjonalforeningen for folkehelsen )

Viser til kommunebudsjettforslag for 2023. Bjørnafjorden demensforening vil på det sterkaste oppmoda politikarane om at personar med demens og deira pårørande vert ivaretekne.

Tal personar med demens i kommunen vår, er aukande. Frå 2020 til 2025 vil andelen personar med demens auka med 18,13 %. Viser her til tala for Bjørnafjorden kommune på www.demenskartet.no.

Bjørnafjorden demensforening roper varsko. Går politikarane inn for kutt i grunnbemanninga og i helse- og velferdstenestene elles, vil dette i høgste grad gå ut over personar med demens og deira pårørande. Kommunen står allereie i stor fare for å missa både nok og ikkje minst kvalifisert helsepersonell. Viser her mellom anna til lesarinnlegg i lokalavisa og andre media siste tida. Foreininga les budsjettforslaget med sterk uro og frykt for konsekvensar dette utvilsamt vil gje for personar som er råka av den dødelege sjukdomen demens.

Både den som har ein demenssjukdom og deira pårørande, har rettar. Bjørnafjorden Demensforening arbeider for personar med demens og deira pårørande.

Kommunale tenester og tilbod vil heilt klårt bli råka av dei føreslegne budsjettkutta. Det er lovfesta rettar om både dagtilbod for heimebuande personar med demens og om avlastningstilbod for pårørande. Dersom kommunestyret skjer ned i tilbod som allereie er marginale den dag i dag, vil dette føra til enorme konsekvensar for svært mange innbyggjarar.

Også på institusjon er bemanninga den dag i dag særs minimal, og gjev lite rom for tett oppfølging, som mange personar med demens grunna sin sjukdom treng både dag og natt.

Aktivitets- og aktivitørtilboda i institusjon er kutta; gong etter gong. Det er ikkje meir å kutta på no. Me viser òg til dei siste tala om det store sjukefråværet i helse- og omsorgssektoren i Vestland.

Tal frå NAV Vestland viser at Bjørnafjorden kommune ligg over landsgjennomsnittet på tapte dagsverk grunna sjukefråvær. Nær 27 prosent av alle fråværstilfella i fylket skuldast muskel- og skjelettplager. Sjukefråværet er høgast i helse- og sosialsektoren. Det er også innan helse, pleie og omsorg det er flest ledige stillingar. Samanhengen talar for seg.

Dagtilboda på Øvreeide gard (Inn på tunet) og på dei andre dagsentra i kommunen vår må styrkjast, ikkje svekkast. Avlastningstilbod for pårørande må byggjast ut. For at ein person med demens kan bu heime lengst mogeleg, må nære omsorgspersonar få avlastninga dei treng og som dei har lovfesta rettar til.

Pårørande har komplekse og vidt femnande omsorgsoppgåver. Mange pårørande er gjerne yrkesaktive i tillegg til å vera omsorgsytar og pårørande. Kvar person med demens har i gjennomsnitt fire pårørande kvar, jfr tal frå Nasjonalforeninga for folkehelsa. Svært mange pårørande har fleire nærpersonar med demens som dei er pårørande til.

Fakta me viser til seier oss altså at demens rammar så utruleg mange av oss både no og ikkje minst frametter.

Bjørnafjorden demensforening bed deg som er politikar om kvardagar med meining og innhald, om tryggleik og aktivisering. Me bed om at kommunestyret løyver tenester, tilsette og tilbod for at den einskilde vert ivareteken og inkludert i lokalsamfunnet vårt.

Me bed om at de byggjer ut istadenfor å skjera ned i dei utruleg viktige institusjons- og dagtilboda som trengs for personar med demens. Me bed dykk om å arbeida for auke og utviding av avlastningsplassar. Dette er svært viktige tenester som førebyggjer og utset behovet for langtidsplassar i institusjon. Viser mellom anna til regjeringa sin demensplan 2025 og www.veiviserdemens.no.

Ettersom forekomsten av demens aukar med alderen, vil det av demografiske årsaker nesten bli ei dobling av personar med demens fram mot år 2040. Dette vil setja sterkt preg på dei kommunale helse- og omsorgstenestene når det gjeld kapasitet, kompetanse og fagleg tilnærming, fysisk utforming og arkitektur, samt samspel med pårørande og frivillige, skriv helsedirektoratet om demens.

Alle veit at det kostar meir å reparera enn å førebyggja. Om ein ikkje byggjer ut tenester og tilbod for personar med demens og deira pårørande no, vil «reparasjonskostnadene» bli langt større frametter. Bjørnafjorden kommune ved ordførar har signert avtale på å vera part i eit demensvenleg samfunn.

Hald løfta dykkar, kjære politikarar. Det er oss alle det gjeld. Eg, deg, mor di, far min, naboen vår. Me er ein del av innbyggjarane, me òg.

Bjørnafjorden demensforeining