Desse koronaråda gjeld no: – Det er lov å bruka hovudet og tenkja seg om

Handhelsing blir avrådd og klemming bør avgrensast, men det er greitt å arrangere fest og besøkja besteforeldre. Dette er råda frå helsetoppane no.

– Vi ønskjer jo ikkje å ha så inngripande tiltak lenger, men eit mest mogleg ope samfunn – der vi har beredskap viss ting forverrar seg, seier helseminister Ingvild Kjerkol (Ap).

Fredag rykte ho ut og bad folk om å slutta med handhelsing, men framleis er det få nasjonale råd og reglar for korleis ein skal oppføra seg.

– Det å halda seg heime når ein er sjuk, er utruleg viktig. Ikkje tenk at du berre må ein tur på jobben eller skulen, seier helseministeren.

– Tenk smittevern

Assisterande helsedirektør Espen Rostrup Nakstad oppmodar folk til å tenkja litt meir på smittevern i rutinane sine igjen.

– Gjer vi det i kvardagen, vil vi antakeleg kunna få ned desse smittetala ganske raskt, seier han.

Også Nakstad trekkjer fram rådet om å halda seg heime når ein er sjuk som «ekstremt viktig».

– Vi må òg hugsa på å vaksinera oss når vi får tilbod om det, og så må vi sjølvsagt følgja råda om å testa oss viss vi bur saman med nokon som blir koronasjuke og varsla nærkontaktane våre viss vi sjølve blir koronasjuke, seier han.

– Unngå kroppskontakt med mange

Den assisterande helsedirektøren meiner òg det er lurt å avgrensa klemming til dei ein kjenner best.

– Det er lov å bruka hovudet og tenkja seg om. Når rådet om å slutta å handhelsa kjem, betyr jo det at vi bør unngå den nære kroppskontakten med folk vi ikkje kjenner veldig godt i ein periode. Det er ikkje om å gjera å klemma flest mogleg menneske. Spar gjerne klemmane til dine næraste, seier Nakstad.

Samtidig avviser han at det er på tide å avlysa festar, i alle fall viss ein bur i område utan lokale smitteverntiltak om dette.

– Vi lever eit normalt liv no, dei aller fleste av oss. Det krev at vi passar på at vi sjølve er friske når vi deltek på arrangement. Klarer vi det, kan vi halda fram med å leva veldig normalt, seier Nakstad.

Trygt utan tredjedose?

Kommunane er no i full gang med å gi ein oppfriskingsdose med koronavaksine til folk på over 65 år og andre utsette grupper, men framleis har berre rundt 300.000 av rundt ein million menneske i desse gruppene fått tredjedosen.

Direktør Camilla Stoltenberg i Folkehelseinstituttet (FHI), svarer slik på spørsmål om det er trygt å besøkja eldre besteforeldre som enno ikkje har fått tredjedosen.

– Viss ein kjenner seg utrygg på det, kan ein ta ein hurtigtest heime. Då vil ein jo vita om det er sannsynleg at ein er smitta eller ikkje.

– Men ein treng ikkje ta på seg munnbind?

– Det kan ein òg gjera. Det er avhengig av om besteforeldra er spesielt utsette for alvorleg sjukdom, om dei har underliggjande sjukdommar eller liknande.

Blir retta mot utsette grupper

Nakstad påpeikar at det framleis er mange som bruker munnbind ute i samfunnet.

– Særleg personar med nedsett immunforsvar, men også dei som jobbar i helsetenesta må bruka munnbind på jobb. Vi har ikkje noko imot at folk bruker munnbind der det er trengsel no, men det er ikkje eit nasjonalt råd enno, seier han.

Helsestyresmaktene har òg tilrådd særskilde tiltak retta mot utsette grupper.

– I den siste rettleiaren vår ber vi arbeidsgjevarar sjå til at uvaksinert helsepersonell blir testa to gonger i veka, at dei bruker munnbind i nærkontakt med pasientar og at arbeidsgjevarar følgjer opp dette fortløpande i heile den norske helsetenesta, seier Nakstad.